De langste bergketen ter wereld
Door reisbegeleider Wim Struijk
De langste bergketen ter wereld
Als je de wereldkaart volgt van noord naar zuid langs de westkust van Amerika gaat je vinger vanzelf over de langste bergketen ter wereld. En deze bergketen is de verklaring voor alle natuurverschijnselen die je aan de westkant van het continent ziet.
Van Alaska naar Vuurland
In het westen van Alaska komt de bergketen uit de Grote Oceaan omhoog. Van de Rocky Mountains in het noorden, via de Sierra Madre in Mexico, loopt deze keten helemaal door het Zuid-Amerikaanse continent, daar heet deze keten de Andes. Uiteindelijk komt de keten met een mooie sierlijke bocht uit bij de Falkland eilanden om daar in de Atlantische oceaan te verdwijnen. Door de lucht gemeten 14.500 kilometer maar door al het geslinger wel 18.500 kilometer lang. Het hoogste punt op het noordelijk halfrond ligt in Alaska, Mount Denali met 6.194 hoogte, en in Argentinië vind je het allerhoogste punt van het continent, de Aconcaqua is 6.961 meter hoog.
Een lange ontstaansgeschiedenis
Deze bergketen is net als zoveel anderen op de wereld ontstaan door het schuiven van aardplaten. Kort samengevat bewegen de platen waarop het Amerikaanse continent ligt naar het westen met een snelheid van 6 centimeter per jaar. En steeds verder schuiven deze platen door over de platen van de grote oceaan. En de bergen groeien nog steeds. De wrijving van deze landmassa’s gaat nog steeds door en levert frictie op. Door de frictie zijn er langs vrijwel de hele bergketen veel vulkanen ontstaan die nog steeds actief zijn. Deze keten van vulkanen maakt deel uit van de ring van vuur rond de Grote oceaan. Regelmatig zijn de landen langs de Grote Oceaan in het nieuws vanwege aardbevingen die door dit proces ontstaan.
De continentale waterscheiding, regen en droogte
De bergketen is ook de plaats waar de continentale waterscheiding zich bevindt. Ter hoogte van Canada en Chili heb je veel westelijk windstromingen met vochtige lucht. Globaal geldt dat regen en sneeuw die aan de westkant van de bergketen vallen in korte steile rivieren naar de Grote Oceaan terugstromen. En de neerslag die net over het hoogste punt heen komt stroomt via vrij vlakke lange rivieren oostwaarts naar de Atlantische Oceaan. Er is maar weinig neerslag die zo hoog kan stijgen over de bergen daarom is het landschap ten oosten van de bergketen vaak droog en woestijnachtig. Verder is het achter de bergen betrekkelijk vlak. Denk aan de Great Plains in Canada en de droge pampa’s in Patagonië, in het zuiden. Alleen in de tropen ontstaan er aan de oostkant genoeg neerslag om regenwouden te laten bestaan, denk aan de Amazone.
De sneeuwgrens van hoog naar laag
Door de hoge temperaturen rond de evenaar is de sneeuwgrens (de plek waar het gedurende het hele jaar onder 0 graden Celsius blijft) het hoogste, en ligt in Ecuador rond de 4.000 meter. De Chimborozo vulkaan is echter 6.310 meter hoog en de top is dus het hele jaar met sneeuw bedekt. Hier kun je alleen kleine gletsjer treffen op grote hoogte. Kom je echter in Canada en in het zuiden in Vuurland dan vind je bergen die veel lager zijn maar wel het hele jaar besneeuwd zijn. In de omgeving van de stad Whistler heb je al een ski gebied dat op 1.000 meter hoogte ligt. En in Patagonië ligt de sneeuwgrens zo laag dat er zelfs laagland gletsjers bestaan. De imposante Perito Moreno is hier een voorbeeld van en ligt op een hoogte van slecht 400 meter. In Alaska vind je zelfs gletsjers op zee niveau.
Van de evenaar naar de polen, van groene wouden naar kale rotsen.
Terwijl je op een behoorlijk hoogte van 2.400 meter in Colombia in de Cocora vallei nog groene wouden en palmbomen ziet in de Sierra Oriental zijn er op zeeniveau in Alaska en de Falkland eilanden alleen nog maar kale rotsen met wat grassprieten.
Eén lange reis? Of een paar kortere!
Er is een lange reis nodig om deze hele keten in één keer te zien en te ervaren. Er zijn mensen die de hele route met een jeep hebben gedaan. Er zijn mensen die het op de fiets hebben gedaan of gewandeld en gevlogen.
Maar je kunt deze enorme bergketen natuurlijk ook stukje voor stukje leren kennen. Bijvoorbeeld op deze reizen: Alaska, Canada, West-Amerika, Mexico, Colombia, Ecuador en Argentinië.
