De Kaapverdische Eilanden: Een leven tussen lava

Geen stress op Fogo
We rijden over de slingerende bergweg richting de Pico Alto. De reusachtige vulkaan van bijna 3000 meter barstte in 2014 voor het laatst uit. De uitbarsting legde het dorp Cha de Caldeiras volledig in as. Dat was niet de eerste keer. Onze chauffeur lacht: ‘Mijn grootmoeder zei altijd dat ‘het monster’ elke veertig jaar lava spuwt. Die regelmaat stelde haar gerust.’ Hij toetert als er een tegenligger aankomt en pakt dan onverstoord zijn verhaal op: ‘Als je weet dat je flexibel moet zijn en op een dag opnieuw moet beginnen, heeft het geen zin je druk te maken. Het hoort bij het leven. Andere volkeren kampen met aardbevingen en overstromingen. Wij hebben hem.’ Hij wijst met een spoor van sarcasme en ontzag naar de reus aan de horizon: ‘Het motto van Cabo Verde is niet voor niets geen stress. We zijn er meesters in.’

Nooit dezelfde weg
Als we de Pico Novo naderen, een nieuwe krater die ontstond bij de uitbarsting in 2014, zien we dat grote, zwarte lavabrokken het landschap versieren. De lava is metersdik, een onverwurmbare massa van warm gesteente. Bovenop en tussen dat enorme natuurgeweld staan nieuwe ronde huisjes, gebouwd van golfplaten, steen en – ironisch genoeg- lava. De chauffeur ziet mijn verbaasde gezicht: ‘Wij geloven dat lava nooit dezelfde route kiest. De lavastromen zijn nu veilig gebied.’ We slaan linksaf en kijken uit op de berg die het leven op Fogo zo moeilijk en makkelijk tegelijk maakt. De vulkaan zorgt naast verwoestingen en slachtoffers ook voor vruchtbare landbouwgrond, waar druiven groeien om wijn van te maken. ‘Helaas werden in 2014 dezelfde huizen getroffen als bij een voorgaande uitbarsting. De dorpsoudsten moeten hun theorie misschien herzien,’ zegt hij koel, terwijl hij de bus parkeert.

De beklimming van de Pico Novo
De zon staat hoog aan de hemel als we het maanlandschap betreden. De felblauwe lucht steekt sterk af bij de grijsgeslagen omgeving. Bij elke stap glijden we terug naar beneden door de dikke laag as die de helling heeft bedekt. Op de vreemdste plekken schieten tomatenplanten omhoog en vinden we frisgroene druivenstruiken. Het leven wint het altijd van de verwoesting. Een oude dame zwaait ons enthousiast uit, wanneer we de laatste honderden meters naar de krater afleggen. Het uitzicht is onvergetelijk. Desolaat. Buitenaards. Het dekt de lading niet. Fogo is leegte en liefde. Een leeg landschap met liefdevolle mensen die telkens bereid zijn weer ‘ja’ te zeggen tegen een leven tussen de lava.

Dit is een reisverslag van reisbegeleidster Zinzi Zegers.

Bekijk onze reizen door Kaapverdië.