Het meest onwaarschijnlijke museum ter wereld ligt in Oezbekistan
Met de eindeloze steppes in het noorden en het westen, en de uitlopers van de Himalaya in het oosten en het zuiden, kun je Oezbekistan gerust ‘afgelegen’ noemen. Maar zijn extreme ligging trekt niet alleen de avontuurlijke toerist: ook Russische avant-garde kunst heeft hierom zijn weg naar Oezbekistan gevonden. Het ‘Nukus Museum of Art’ in de westelijke stad Nukus kun je met zijn waanzinnige collectie en ietwat geïmproviseerde inrichting gerust het onwaarschijnlijkste museum ter wereld noemen.
Het museum is het levenswerk van de Russische schilder Igor Savitsky. Op zoek naar inspiratie trok hij in de jaren 50 naar het meest exotische hoekje van de voormalige Sovjet-Unie: Oezbekistan. Savitsky werd verliefd op de unieke Zijderoutecultuur en bleef zijn hele leven lang terugkomen om de eeuwenoude madrassa’s en woestijnforten te schilderen.
Maar toen Stalin de Sovjet-Unie steeds meer in zijn ijzeren grip kreeg, vond Savitsky een tweede motief om elk jaar de lange reis naar het wilde oosten van de unie te maken. Zijn schildervrienden in St. Petersburg en Moskou werden door het dictatoriale regime steeds meer onder druk gezet: het regime van Stalin duldde alleen nog kunst in de geest van de communistische revolutie. Een hele generatie Russische meesterwerken dreigde vernietigd te worden.
Igor Savitsky kon dit niet laten gebeuren: de fantastische kunst van zijn vrienden moest en zou bewaard blijven. Hij bood aan de kunst, opgerold in fruitkisten, elk jaar mee te smokkelen naar de stad Nukus in Oezbekistan. In de meest afgelegen stad van dit toch al afgelegen land, zou de kunst wél veilig zijn. En zo ontstond de collectie van het meest onwaarschijnlijke museum ter wereld.
De verzameling die Savitsky tijdens de autoritaire jaren van Stalin bij elkaar bracht wordt door kunsthistorici gezien als een cruciaal onderdeel van de Russische kunstgeschiedenis. Tot vandaag de dag kun je deze collectie in zijn volledigheid bewonderen in het ‘Nukus Museum of Art’. Nergens anders vind je zoveel prachtige naoorlogse Russische schilderijen. En dat deze collectie bij elkaar gesmokkeld is kun je ook nog altijd zien: de lijsten van de schilderijen bestaan nog steeds uit de spalken van de fruitkistjes waarmee ze gesmokkeld zijn.
Bezoek dit bijzondere museum tijdens de Zijderoutereis.
