De Indonesische keuken: meer dan nasi, bami en saté

Vraag de gemiddelde Hollander waar hij aan denk bij de ‘Indonesische keuken’, dan zal het antwoord vrijwel altijd nasi, bami en saté bevatten. Maar de Indonesische keuken heeft zoveel meer te bieden! Op reis door Indonesië kan ik je alleen maar aanraden verder te kijken dan je neus lang is om ook zelf te ontdekken hoe gevarieerd en lekker de Indonesische keuken is. Dit zijn mijn favoriete gerechten.

Door reisbegeleider Aafke van der Heijden

Soto
‘Soto’ is een soep op basis van bouillon, zo simpel is het. Er zijn veel verschillende variaties die ook nog weer verschillen per eiland en per regio. De meest bekende, en mijn persoonlijk favoriet, is Soto Ajam. Ajam is kip en Soto Ajam is dus een bouillon met kip, maar óók met noedels of rijst, aardappel, taugé, ei en een heleboel lekkere kruiden, waaronder kurkuma waar de soep zijn gelige kleur aan dankt. Bij de soep serveren ze altijd een limoentje die je erover uit kan knijpen voor het zuurtje. Een andere Soto die ik iedereen aan kan raden is Soto Betawi, op basis van rundvlees. De basis lijkt op die van Soto Ajam, alleen voegen ze dan nog kokosmelk toe en kaneel en kruidnagel waardoor Soto Betawi zijn specifieke smaak verkrijgt. Soto is een gemakkelijk en toegankelijk gerecht wat bij bijna iedereen wel in de smaak valt. Persoonlijk vind ik, met de vaak hoge temperaturen van Indonesië, een soep op bouillionbasis een heerlijk lunchgerecht.

Pepes Ikan
Vis bereid in bananenblad. Voor dit gerecht word een vispakketje gemaakt in bananenblad, aan de vis worden kruiden toegevoegd voordat deze ingepakt word. Dat vispakettje word vervolgens gestoomd of gegrild op houtskool. Doordat de kruiden samen met de vis ingepakt zijn trekken de smaken extra goed in. Er worden voor dit gerecht verschillende vissoorten gebruikt, maar een veelgebruikte vis voor Pepes Ikan is makreel.

Martabak Telor
Martabak is niet echt een gerecht, maar meer een snack die vaak bij kleine kraampjes langs de weg wordt verkocht. Het wordt ook wel de Indonesische pannenkoek genoemd, want Martabak zijn gevulde deeghapjes en kunnen, net als pannenkoeken, zowel hartig als zoet bereid worden. De hartige variant bestaat uit een, in een envelop gevouwen, knapperige "pannenkoek" gevuld met gehakt, ei en bosui. Zoete Martabak heet Martabak Manis en kan o.a. gevuld zijn met fruit en chocolade.

Mie Bakso
Dit typische Indonesische streetfood gerecht is erg populair onder de studenten. De ster in het gerecht is de Bakso, gehaktballen gemaakt met zeer fijngemalen gehakt, tapiocabloem en ui. Doordat het gehakt heel fijn gemalen is en door de toevoeging van tapiocabloem, hebben de balletjes een bijzondere structuur, misschien het best vergelijkbaar van die van een frikandel.

Babi Guling
Varken van het spit om je vingers bij af te likken. In het voornamelijk islamitische Indonesië vind je bijna geen gerecht met varkensvlees, behalve in het hindoeïstische Bali. En hier pakken ze het ook gelijk groots aan met Babi Guling. Hele varkens worden gevuld met een mix van kruiden en hun huid word ingesmeerd met Koenjitsap, vervolgens word het varken aan het spit langzaam gegaard boven een houtvuur.

Tempé Goreng
Dit is eigenlijk een bijgerecht, maar toch het noemen waard. Tempé is een soort hartige tofu, met een wat knapperigere structuur. Die tempé word gefrituurd of gebakken en voorzien van een jasje van zoete ketjap. Als je hier eenmaal aan begint is het moeilijk stoppen.

Ikan Bakar
Ikan Bakar is vis in zijn geheel op houtskool gegrild, en natuurlijk heerlijk gekruid. Dit gerecht is er in vele variaties met verschillende soorten vis en verschillende kruidenmengsels. Dit verschilt ook weer per eiland en per regio. Houd je van vis en spreekt de Ikan Bakar je wel aan? Dan is de reis naar de kleine Sunda-eilanden een absolute aanrader. Tijdens deze reis verblijf je voornamelijk in kustgebieden waar de verse vis vaak in de avond heerlijk bereid word.

Nasi Goreng, Mie Goreng, Rendang en Gadogado
Oké, ik begon deze blog met de tip om niet in deze gerechten te blijven hangen. Maar ondanks het feit dat wij deze gerechten allemaal wel kennen mogen ze toch niet in het lijstje ontbreken. En ook al lijkt het misschien wat minder avontuurlijk, het is zeker de moeite waard om deze gerechten in Indonesië ook eens te bestellen. Het Indonesisch eten zoals wij het in Nederland kennen zijn aangepast aan de Nederlandse smaak en lang niet altijd vergelijkbaar met de originele Indonesische variant.

Saté
Eigenlijk hoort dit ook in het bovenstaande rijtje thuis, maar de saté noem ik toch even apart omdat er zoveel meer variaties zijn dan de saté die wij hier kennen. Op de satéstokjes in Indonesië vind je geen hompen vlees maar bescheiden, lekker gekruide stukjes vlees. Niet alleen kip, varken en rund rijgen ze aan een stokje ook geit, lam, schaaldieren, inktvis en meer. De saus kan pindasaus zijn, maar dit is lang niet altijd het geval. Ook Saté Lilit is een absolute aanrader. Dit is een stokje of een stengel citroengras waar visgehakt gemengd met kruiden en kokos omheen gewikkeld is. Dit kan overigens ook met vlees bereid worden.

Nasi Campur
Last van keuzestress dan is Nasi Campur een prima oplossing. Nasi Campur is een soort minirijstafel op een bord. In het midden van het bord staat een torentje van witte rijst omringd door verschillende Indonesische gerechten. De samenstelling verschilt vaak per restaurant. Rondom je rijsttoren kan je o.a. porties van Rendang, kip, Gadogado, tempé goreng en ei aantreffen.

Selamat makan! (Eet smakelijk)

Bekijk al onze reizen door Indonesië.