Reisbegeleider bij Djoser: 'Bolivia telt in stilte haar volk'
Reisbegeleiders van Djoser gaan goed voorbereid op reis. Toch kunnen zich altijd situaties voordoen die als een verrassing komen. Het overkwam Dorien, die in een wel heel letterlijk uitgevoerde volkstelling belandde in Bolivia.
De straten in Potosí zijn uitgestorven. Totaal uitgestorven. De stad laat vandaag een desolaatheid in overtreffende trap zien. Er zijn geen mensen op straat. Geen Boliviaanse dames met bolhoedjes, geen straatverkopers, geen spelende kinderen, geen
zakenlieden, niemand. Er is geen verkeer. Geen geluiden. Het is stil. In de verte hoor ik honden blaffen, maar verder niets. De geluiden van voorbijrazende stadsbussen ontbreken en de uitlaatgassen die de straten normaal gesproken grauw kleuren, ontbreken totaal. Het geeft een onaards gevoel om deze normaal zo levendige plek nu zo levenloos te zien. Wij zijn vandaag getuige van een volkstelling. Het Boliviaanse volk wordt geteld, binnen 24 uur is de doelstelling. Deur voor deur kloppen speciaal daarvoor aangestelde censoren (tellers) per huis aan om te registreren wie er woont. Dit zijn tevens de enige personen die zich vandaag door de straten mogen bewegen. Het voelt alsof we decennia terug in de tijd zijn geplaatst. Volgens mijn reisgids wonen er in Bolivia tien miljoen Bolivianen en 2,5 miljoen lama’s. We gaan het zien vandaag.
Ik zit buiten op de stoep van het hotel. Hier en daar hangen de Bolivianen rond voor hun eigen huis, maar er nooit te ver vandaan. Ik overhoor een conversatie tussen buren die de stille wens met elkaar delen dat Potosí vaker zo rustig zou mogen zijn en ‘eindelijk eens frisse lucht zonder uitlaatgassen’. Niet alleen voor ons, maar ook voor de Bolivianen is dit een bijzondere dag. Zojuist kwam er een cameraploeg langs die opnames maakte van ‘de gringos op de stoep van hun hotel’. Wij dus. Het afgelopen jaar heb ik veel reizen door Bolivia begeleid. En dat levert altijd bijzondere situaties op. Geduld, humor en een gezonde portie improvisatievermogen zijn hier noodzakelijk. Ik heb mijzelf aangeleerd om regelmatig de vragen van mijn medereizigers te beantwoorden met een ‘omdat het Bolivia
is’. Een andere uitleg is er niet.
Bolivia is zo intens, woorden tekort en gedachten teveel. Volgens een triest gezegde is Potosí de stad ‘die de wereld het meeste gegeven heeft, maar zelf het minste heeft’. De stad waar miljoenen Indiaanse en overgevaren Afrikaanse dwangarbeiders zijn gestorven in de mijnen, op zoek naar mineralen voor de Europeanen. Op dit moment straalt de stad een vergane glorie uit die zowel trots als pijn laat zien. Het centrum heeft vele grootse koloniale gebouwen, maar de kleine, armoedige informele ondernemers in de straten laten de realiteit van vandaag de dag zien. De rijkdom die er ooit was, is niet meer.
Hoe dan ook, vandaag is het een dag van eenheid. De Boliviaan laat zich vandaag tellen en met de uitkomst zullen weer nieuwe politieke plannen worden gemaakt. Ik blijf voorlopig zitten waar ik zit – op de stoep voor het hotel – en wacht af tot we groen licht krijgen om de straat op te gaan en het voor mij vertrouwde, chaotische Boliviaanse straatleven weer te zien opbloeien.
Dorien
Rondreizen Bolivia.
