Reisverslag: Turkije 20 dagen

Turkije 9 tot 30 mei

Zondag, 9 mei

Vertrek naar Istanbul. Een voorspoedige autorit naar Schiphol brengt ons als eersten bij de Djoser hostess. Zij overhandigt ons de tickets. Na een half uur komen Leny en Jan en gaan we inchecken. We maken al kennis met Martin en Rob als reisgenoten en ook Lia meldt zich voor de vlucht. Zij is gevraagd als reisbegeleidster voor Turkije omdat Djoser iemand met ervaring zocht en die ook al in dit land geweest is. Voor ons, na Egypte en Zuid-Afrika, een bekend gezicht. We vliegen met een middelgroot KLM toestel. Ik zit aan het raampje, maar door de bewolking is er weinig te zien. Prachtig op tijd landen we. Onze horloges moeten we een uur vooruit zetten, zodat het toch nachtwerk wordt voordat we met de bagage in de bus ons eerste Hotel bereiken. Orsep is prima, goede bedden, bad en een lekker ontbijt op.

Maandagmorgen, 10 mei

Met de hele groep vertrekken we naar Topkapi, het paleis van de sultan. De harem is het eerste gebouw dat we gaan bekijken onder leiding van een gids. De kans van je leven om dit eens van binnen te zien. Een doolhof van kamertjes en gangen. Zonder personen is het toch moeilijk om je er iets bij voor te stellen. De sultan met zijn dominante moeder en de honderden meisjes waarvan er maar tien tot de uitverkorenen behoorden. De diverse gebouwen van het complex bevatten museumstukken. Vooral de kleding en het keukengebeuren vallen erg in de smaak. De Blauwe Moskee is het volgende bezoekdoel. Schoenen in een plastic tas mee naar binnen. Een schitterende ruimte waar de mannen aan het bidden zijn in het grote centrum en de vrouwen achter hekken aan de buitenkant. Gezellig thee gedronken in een tentje op het plein en toen naar de haven en de Galatabrug. Wat een massa mensen, één en al bedrijvigheid.
Leuk zijn de vissersbootjes waar meteen de gevangen vis gebakken en tussen een broodje als snack aangeboden wordt.

Veel te zien onder de inmiddels blauwe lucht, na een bewolkt begin van de dag met zelfs een spatje regen. Praatje van Lia en aangeschoven voor het diner op straat voor het hotel. Goed eten en de reisgenoten wat beter leren kennen. De jongste is 37, de oudste 70. Wat slaap inhalen, dus om 11 uur de koets in.

Dinsdag, 11 mei

Eerst naar de Cisterne, daar is iedereen zo enthousiast over. En terecht. We dalen af naar de watervoorraad die van 20 km ver hier opgeslagen werd. Het is een woud van zuilen die uit het water rijzen, ooit door slaven aangelegd. Sfeervol verlicht en muziek in new age stijl. Medusa's ligt twee maal onder een zuil. Eén keer op haar kop en één keer op haar zij. De reden wordt verduidelijkt door verschillende sterke verhalen. Het meest waarschijnlijk is een liefdesintrige. Al met al een bijzonder geheel.
Het bezoek aan de Aya Sophia wordt ook een hele ervaring. Aanvankelijk was het een christelijke kerk met wandmozaïeken van Maria, Jozef en Jezus. Later omgebouwd tot moskee en nu als museum een trekpleister voor toeristen uit de hele wereld. Een enorme stelling vanwege restauratiewerk staat behoorlijk in de weg om een mooi overzicht te kunnen krijgen.
Maar ondanks dat zijn we behoorlijk onder de indruk van dit gigantische bouwwerk. Een expositie van kinderwerkstukken verlevendigt het geheel. Geweldig!
Nu is de Bazaar aan de beurt. De Grande is inderdaad groot. Een hele winkelstraat met goud en zilver, tapijten, leer, teveel om te kunnen overzien, laat staan er iets te kopen. We smikkelen een broodje kip kebab met appelthee, net als de Turken. We dwalen door de straatjes rond de universiteit en komen leuke dingen tegen. Zoals houten huizen die op instorten staan, een straat waar de riolering gemaakt wordt en veel mensen en auto's op de boulevard naar de brug. De kleine komkommers smaken lekker. Langs het water lopen we terug naar de loopbrug die weer naar Hotel Orsep leidt.
Op de Galatabrug drinken we thee in een lekker zonnetje. Vermoeid nemen we een uurtje een time-out. Om 7 uur gaan we op zoek naar een eettentje. Martin, Wim en Meggy sluiten bij ons aan. We zijn prijsbewust, keuren en kiezen en komen uiteindelijk bij Ismaël terecht. Hij maakt een mooie prijs, voor drie gangen en koffie toe 18 miljoen pp. Lekker gegeten en nog even de blauwe moskee bij avond bewonderd die mooi verlicht is. Naar bed. We moeten pakken. Morgen vertrek naar Bursa.

Woensdag, 12 mei

Kennismaking met chauffeur Hayaty en onze bus. Met 14 mensen zitten we ruim in een bus voor 25 personen. Er zit een snelheidsbegrenzer in die begint te piepen als het te hard gaat. We rijden Istanbul uit en verbazen ons over de afmeting van de stad en de vele hoge appartementsgebouwen. Ook hele stukken groen met cipressen en platanen, vijgen- en notenbomen. Bij de Zee van Marmara steken we met de ferry over om een stuk af te snijden. Bijna een uur varen we in een lekker zonnetje. Dan weer de bus in voor de rit naar Bursa. Het landschap wordt heuvelachtiger en dunner bevolkt tot we de stad voor ons zien die 1 miljoen inwoners heeft. Dat is te merken op de wegen: druk, druk, druk. Lia waarschuwt al voor het oversteken. Er zijn voetgangerstunneltjes onder de weg door. Bij het Hotel Artic lossen we de bagage, doen onze bergschoenen aan en gaan bij de supermarkt een lunchhap halen. Met een dolmus, dat is een taxi naar de Teleferik, gaan we naar boven om daar te horen dat de kabelbaan een maand buiten gebruik is voor reparatie. Enigszins teleurgesteld picknicken we in een parkje en wandelen we naar beneden terug.

Zo belanden we in een marktstraatje waar aan één stuk groente en fruit, eieren en kuikens aangeboden worden.
Verder naar de Koza Han, de zijdebazaar. Door een oude poort kom je op een binnenplaats waar we gezellig appelthee drinken. De tocht langs de winkeltjes levert een paar mooie aankopen op. Het afdingen lukt aardig.
We zitten zo heerlijk onder de bomen dat we nog maar een theetje bestellen. Na de rust op de kamer gaan we op het avondeten uit. De heren willen eenvoudig eten. Dat valt niet mee in een eetstraatje waar praktisch alleen vis geserveerd wordt. Leny en Nelly willen wel een zeebaars, maar de mannen kiezen voor kip. Dat is te regelen bij Ozam, die zijn uiterste best doet. Voor 32 miljoen eten we met z'n vieren. Als dat niet eenvoudig is! Onderweg naar het Hotel belanden we nog in de Hamam, waar Arend een kijkje mag nemen en er totaal bewasemd uitkomt. Veel te warm! De dames willen wel, maar niet even om half tien 's avonds. In Selçuk is meer tijd en gelegenheid. Nog een kopje koffie gedronken en dan naar bed.

Donderdag 13 mei

Stralend weer! Ontbijten in de 'bistro' onder het hotel en inpakken voor de volgende etappe naar Canakkele. Het is een mooie tocht door glooiend land, groen en vruchtbaar. Veel akkerbouw. Typisch zijn de vrouwen met witte hoofddoeken die op het land werken. Verbaasd zijn we over de rijstvelden die we zien. En veel vogels, een vlucht ooievaars en veel zangertjes. Onderweg stoppen we een aantal keren voor koffie of appelthee en rond de middag komen we in ons volgende hotel aan: Anzac, in een gezellig straatje met een klokkentoren en uitzicht op zee. De ferryboten komen en gaan en we nemen een kleine boot naar de overkant voor een kijkje in het fort Kilitbahir.

In 1915 is hier flink gevochten bij de Dardanellen, de smalle doorgang van de Zee van Marmara naar de Middellandse Zee. Er is een klein museum in de grote ronde toren van de oude vestingwerken. We beseffen dat hier de herinnering aan de vele gesneuvelden levend gehouden wordt. Een wandeling tussen de bunkers betekent voor ons nu genieten van de bloemen en afdalend naar de zee, een verfrissing van de vermoeide voeten in het koele zeewater. Dan terug met de ferry en een ijsje eten op de zeer levendige boulevard waar we worden aangeschoten door een aantal scholieren die hulp vragen bij hun engelse schoolopdracht. 's-Avonds tijdens ons diner bekijken we de zonsondergang en daarna wandelen we over de lange boulevard waar een soort woonbeurs is, omlijst met muziek.

Vrijdag 14 mei

Naar Troye met gids Mustafa, die over de geschiedenis van Troje een boek heeft geschreven. Onderweg in de bus vertelt hij over de verschillende lagen van beschaving die elkaar bedekten en over de diverse parodieën op het bekende paard. Dat paard staat prominent voor de ingang en wordt door kinderen als speelwerktuig beklommen. De gids leidt ons rond en wijst op de verschillende materialen en bouwstijlen. Sponsors maken het mogelijk dat er gerestaureerd wordt. De klaprozen bloeien welig en de moerbeiboom maakt al vruchten.

Heel bijzonder om dit verhaal in werkelijkheid terug te vinden. De tocht naar onze volgende verblijfplaats is lang en hobbelig. Soms rijden we vlak langs de zee en kunnen dan Lesbos zien liggen. Dan weer rijden we door kleine dorpjes en zien we tussendoor geiten en schaapherders. We lunchen eenvoudig met brood en sardientjes. Na aankomst in ons hotel in Bergama gaan we even kijken naar het zwembad op het dak. Dat ziet er best aardig uit maar wordt verpest door stinkende rook uit een schoorsteen vlak ernaast. Daarmee verdwijnt onze zwemlust. Als alternatief verkennen we het stadje dat bestaat uit één lange straat met winkeltjes en drinkgelegenheden. We strijken, tussen de Turken, neer op een terrasje en bestellen thee en bier. In eerste instantie is het 'no beer', maar de baas grijpt in en laat het bier halen in de supermarkt. Klantenbinding puur sang, zeker wanneer we later tot de slotsom komen dat we op het terras van een theehuis zijn neergestreken. Leny heeft belangstelling voor het poezenschoteltje en krijgt dat van de baas als souvenir. Onderweg ligt er zomaar een gsm op straat. Wanneer we besluiten deze maar bij de politie af te geven komen er een aantal meisjes langs die duidelijk op zoek zijn naar een verloren gsm. Zonder elkaars taal te spreken begrijpen we elkaar.
We hebben afgesproken vanavond met de groep te gaan eten bij een restaurant met entertainment. De dames blijven op de rest wachten in het park. Dan gaan we gezamenlijk naar Mehmet die ons ontvangt in de roze kamer. Divans in de rondte en mooi gedekte lage tafels. De gastheer zit als een Sinterklaas in een grote stoel aan het hoofd en prijst de gerechten aan. We eten heerlijk en worden intussen getrakteerd op liedjes en spelletjes. Nelly krijgt, verpakt, een (gedroogde) kakkerlak, die wanneer ze dit openmaakt een ratelend geluid maakt. Schrik alom. Het blijkt een geintje met een gedraaid elastiekje te zijn. Een paar dames mogen dansen met de gastheer en wij worden met touwtjes aan elkaar verbonden en moeten zonder de knoop los te maken los zien te komen. Grote truc met veel hilariteit. Het handenspelletje is ook bijzonder leuk. Onze reisbegeleidster rookt nog even de waterpijp. Al met al een heel gezellige avond. Wanneer we teruglopen naar ons hotel blijkt het ondertussen stevig te hebben geregend, maar dat heeft geen invloed op de fans van de voetbalclub die al toeterend en vlaggenzwaaiend met hun auto's door de straten rijden. Aan de overkant van ons hotel zit een disco en onze kamer bevindt zich aan de voorkant! Welterusten.

Zaterdag, 15 mei

Na een goede nachtrust en een stevig ontbijt gaan we de bus in voor de tocht naar de Akropolis met Feliz als gids. Zij spreekt perfect Nederlands (geleerd in Nijmegen) en speelt ook graag toneel zodat de uitleg op een performance lijkt. De Akropolis is de bovenstad en ligt op plm 335 meter hoogte, de middenstad lag halverwege en de onderstad op het niveau van de huidige stad Bergama. Het landschap, is groen en hoe hoger we komen hoe mooier het uitzicht op de stad.
Het hoogtepunt is de tempel van Trajanus. Iets naar beneden ligt de plaats waar het beeld van Zeus stond en het steilste theater ter wereld. Feliz verteld boeiend over het ontstaan en gebruik van de Akropolis. Medusakopjes en acanthusblad verfraaien de zuilen. Alles is begroeid met klaprozen en andere wilde bloemen. Na afloop kopen we in de stalletjes een eierdop voor de verzameling. We rijden verder, naar het Asklepion, dat naast een militaire kazerne ligt. Over de heilige weg lopen we het oude medische centrum binnen . "Bij het gebod van de goden heeft de dood hier geen toegang" , was de lijfspreuk van de toelatingscommissie. Het was eigenlijk een kuuroord waar veel geesteszieken kwamen. Sterke verhalen doen de ronde over behandeling met shocktherapie en zwarte waterslangen. Het wordt met overtuiging verteld en we zijn best onder de indruk. Hier is het teken voor de geneeskunde, de esculaap, geboren. De lunch gebruiken we op het dorpsplein, bij de beeldengroep. Dan gaat de reis verder naar Selçuk, 200 km over redelijk goede wegen. We passeren steden met eindeloze flats in pasteltinten. In Selçuk hebben we een gastvrij hotel. De avondmaaltijd gebruiken we bij Tat, een vlotte restauranthouder die redelijk Engels en wat Nederlands spreekt en de tent met zijn familie runt.

Zondag 16 mei

Het is stralend weer en we ontbijten op het terras in de zon. Dan gaan we op pad, een wandeling van een aantal uren de bergen in naar het Maria huisje. Dat betekent dus ca 9 km omhoog en terug omlaag. Vooruit, we proberen het gewoon. Het wordt een verre maar mooie tocht met onderweg Turken die ons uitnodigen een hapje mee te eten bij hun picknick. Tot twee keer toe worden we overladen met lekkere hapjes.
Boven wacht de ontnuchtering wanneer de toegangsprijs 9 miljoen pp blijkt te zijn. Na enige onderhandeling mogen we met ons zessen voor de prijs van vier naar binnen. (Ook dat is Turkije !) Een kapelletje waar je een kaarsje kan opsteken, een droge bron en een wensmuur is alles wat er te zien is. Dan aanvaarden we de terugtocht en zijn tegen vieren weer terug in ons hotel. Na een korte rust gaan zeven vrouwen en één moedige man naar de Hamam.

Badpak aan in de warme ruimte. We liggen gezamenlijk op een warme marmeren tafel, net een steengril. Na een poosje zweten worden de deelnemers stuk voor stuk gescrubd en gesopt. De meesten vinden dit een heerlijke ervaring. Na afloop worden ze met handdoeken ingepakt en voorzien van thee. Daarna volgt voor de liefhebbers de mogelijkheid voor massage. Vanwege de hongerige maag is de volgende gang naar 'onze' Tat waar we geschrubd en ongeschrubd samen gezellig en lekker eten.

Maandag 17 mei

De dag dat we Efeze bezoeken. We hebben er al veel over gehoord en gelezen en er gisteren tijdens de wandeling al iets van gezien.
De gids loodst ons naar binnen in de bovenstad. Er zijn nog niet zoveel mensen op dit vroege ochtenduur dus kunnen we ongestoord foto's maken. Het is fantastisch om over de zuilenstraat te lopen, links en rechts zijwegen, tempels, badhuis, latrines. Lia laat zich zittend op een latrine fotograferen met de broekspijpen op de enkels en trekt daarbij een poepgezicht.

De bibliotheek van Efeze is geweldig, twee verdiepingen hoog en verder de agora en het theater. Het beeld van de vruchtbare Artemis, de bordeelsteen waar diverse verhalen de rondte over doen en het mozaïek op straat, het is allemaal heel bijzonder om met eigen ogen te zien. Niets teveel gezegd, dit is de oudste complete stad. Veel beelden zijn vervangen, de originele staan in musea elders ter wereld. Er wordt continu gerestaureerd aan dit monument van vroegere beschaving. Het is een bijzonder gevoel om in de voetsporen van Paulus en Demetrius te gaan.

Bij de uitgang bevinden zich, zoals gebruikelijk, de verkoopstandjes. De prijzen zijn hier zo abnormaal hoog dat we besluiten de koffie maar in Selçuk te gebruiken. Daar aangekomen kopen we brood en fruit en nuttigen dat op de rand van de theetuin. Het bezoek aan het museum is een mooie aanvulling op Efeze. Veel materiaal uit de terrashuisjes is hier aanwezig en er staan veel originele beelden. Onder het genot van een vers geperst glas jus d 'orange genieten we op het terras van de vele ooievaarsnesten. Het is nu een goed moment voor een bezoek aan de kapper. De deur van de kapsalon staat wagenwijd open, de sleutel in het slot, maar de kapper is in geen velden of wegen te zien. Dan schuiven we eerst maar even aan bij de buurman, onze welbekende Tat, die backgammon speelt en ons appelthee aanbiedt. Na afloop wordt de schone was gehaald en gaan we uitrusten voor het laatste diner bij Tat. Intussen, rond de klok van zevenen, blijkt de kapper weer boven water te zijn en Nelly gaat onder het mes. Hij knipt en masseert daarna hoofd, nek en armen. Een weldaad.
Na een heerlijke maaltijd gaan we ook nog internetten. Dan is het tijd om de koffer in te pakkenen en te gaan slapen want morgen is het weer vroeg dag.

Dinsdag 18 mei

Naar Afrodisias, een oude stad met een enorm stadion. In vorm lijkt het op Efeze. We herkennen de bibliotheek, de tempel, het badhuis maar ook de agora's. Zonder gids is het minder sprekend, maar de flora en fauna maken het helemaal goed. De busrit is best lang. Onderweg begint het een beetje te regenen en tussen de bergen zien we zelfs onweer. We wilden nog naar de kalkterrassen in Pamukkale maar door het natte weer stellen we dit maar uit tot morgenochtend.

Gezamenlijk gaan we eten in een leuk tentje waar ze menu's serveren. Het smaakt heerlijk en het is erg gezellig. Morgen een nieuwe kans voor de terrassen. Als het maar droog is.

Woensdag 19 mei

Om acht uur zouden we vertrekken naar de veelbesproken kalkterrassen van Pamukkale.
Als we de bagage naar de bus brengen schrikken we van een wreed tafereel. Aan de overkant van het hotel, langs de weg hangt een koe aan één poot aan een takel. Een man met een groot mes snijdt ter plekke de koe z'n keel door en laat hem leegbloeden. Je vraagt je af hoe men dit zo maar langs de kant van de weg, in het zicht van iedereen die passeert, kan doen. Het is behalve onesthetisch ook bijzonder onhygiënisch. En dat in een Islamitisch land! Het is vandaag nationale feestdag. Jongeren en Atatürk staan centraal. De markt wordt opgebouwd. Misschien is de slachting een extra attractie voor deze dag! De groep is er gewoon een beetje door van slag. We rijden met z'n allen naar de boveningang van de terrassen. Er staat duidelijk aangegeven dat je niet met schoenen op de witte massa mag stappen. Alleen blote voeten is toegestaan. Het ziet er uit als een skipiste. De boventerrassen zijn gevuld met water en weerspiegelen de lucht. Die is helaas niet onbewolkt zodat de kleurschakeringen niet optimaal zijn. Maar het is toch bijzonder spectaculair. Terug bij de bus ontstaat er enige consternatie. De politie heeft onze chauffeur aangesproken en vastgesteld dat wij, als groep, geen gids hebben genomen. Dat is wettelijk verplicht. Het draait er op uit dat hiervoor een proces-verbaal gegeven gaat worden. Tenzij wij alsnog een gids bereid vinden, die dan met ons mee terug naar het dorp rijdt. Bureaucratie van de bovenste plank.

Na veel heen en weer gepraat, waarbij zowel de chauffeur als de reisbegeleidster met hun paspoorten moeten komen opdraven bij de politiepost wordt er daar, in het Turks, een proces-verbaal opgemaakt. Na meer dan een uur oponthoud kunnen we eindelijk verder en gaan op weg naar Dalyan.
Onderweg stoppen we bij een tentje voor de koffie. Een vrouw rent meteen met hout naar de vuurplaat om iets lekkers te bakken. Het zijn platte koeken met kruiden en kaas, erg lekker. Dan gaat de reis, onder het genot van enkele stevige buien, verder. Op weg naar de boot! In Dalyan slaan we water en fruit in en schepen we in op een klein bootje met alle bagage. De schipper wil ons eerst iets laten zien van de rotsgraven en de schilpadden. Dit gaat gepaard met enige regen. We kruipen bij elkaar onder het afdakje en gaan snel op weg naar onze gulet die een eind buitengaats ligt vanwege de ondiepe vaargeul naar het haventje.
De overstap naar ons hotelschip is behoorlijk golvend. Wanneer iedereen aan boord is neemt de bemanning de bagage voor hun rekening. We staan eerst wat onvast op onze benen maar dat went gauw. Onze hut heeft een groot bed waarin je makkelijk met z'n drieën kunt slapen, een douche en een badkamertje met toilet. Het geheel ziet er zeer verzorgd uit.
We krijgen van de kapitein uitleg over de te varen route. Ondanks de kou wordt het diner op het dek geserveerd. Sommigen van ons duiken met hun gevulde bord benedendeks. Het is een goed gevulde tafel waar we aanschuiven. Spaghetti, tatziki, groentes, patat en een sinasappel toe. Lekker. We hadden, het was inmiddels over achten, best trek. Dan komt de rummikub op tafel en de kaarten. Huiselijk met z'n allen in de kajuit. En aangezien er net één bed te weinig beschikbaar is zal onze Lia vannacht hier moeten slapen. Slechte planning van de agent van Djoser ter plaatse. En dan maar afwachten hoe onze eerste nacht aan boord bevalt. Aan het ruime bed zal het niet liggen.

Donderdag (Hemelvaartsdag), 20 mei.

Wat slaapt dat lekker in een scheepskooi. Om half zes wordt het anker gelicht en de motor gestart. We gaan een uur of drie varen naar de volgende ligplaats. En dat gebeurt bij een kalme ochtendzee. Omdat we toch wakker zijn en ook wel nieuwsgierig klimmen we uit ons lekkere bed om aan dek te gaan kijken naar de opkomst van de zon.
Het is fantastisch om dit mee te maken. De lucht is strakblauw. Geen wolkje (meer) te zien. Het water is lichtblauw en doorzichtig. Wat een verschil bij gisteren. De kapitein staat aan het roer en de drie bootsmaatjes zijn druk aan het schrobben en maken daarna het ontbijt klaar. Tegen achten is iedereen wakker. De ontbijttafel aan dek is overladen met lekkernijen, we doen de tafel dan ook alle eer aan.
Iedereen is blij verrast dat het zulk prachtig weer is geworden. En maakt dan ook dankbaar gebruik van de ligbedden om te zonnen en te lezen. Een aantal van ons gaan een wandeling aan de kust maken. De dames gaan 's-middags in zee zwemmen. Het water is behoorlijk fris, om niet te zeggen koud, maar de dames zeggen dat je er zo aan gewend bent……… Dat doet ook één van de mannen besluiten om ook maar te gaan zwemmen. Al met al zijn we de hele dag buiten. Dat is te voelen aan onze rozige huid. Ja, je moet wel oppassen om niet te verbranden bij dit weertype. Weer genieten we, maar nu onder betere weersomstandigheden, van een overvloedige maaltijd. En weer is het spelletjestijd. Pictionary: tekenen en uitbeelden. Lachen geblazen. Na nog een lekker kopje koffie zoeken we ons bed op en hopen dat de dag van morgen even zonnig zal zijn.

Vrijdag, 21 mei

Ochtendstond heeft goud in de mond. Dus vroeg opstaan want de zon schijnt en de lucht is stralend blauw. Wat een luxe.

Volgens het programma van vandaag varen we eerst naar het dorpje Görzik om wat boodschapjes te doen en gaan we daarna zeilen. Het plaatsje heeft een leuke jachthaven en veel souvenirwinkeltjes. Verder is er weinig te beleven. De bemanning slaat intussen vers brood in. Het oude kregen we vanmorgen bij het ontbijt als wentelteefjes gebakken. Heel lekker. De maaltijden aan boord zijn sowieso erg goed. De lunch doet niet voor het diner onder. We genieten van alles met volle teugen. Als de zeilen worden gehesen kijken we met bewondering naar de kapitein en z'n bemanning. Om de vier zeilen netjes omhoog te krijgen moet er nog al wat gebeuren. Maar wanneer we eenmaal echt zeilen, zonder het gestamp van de motor, voelen we ons als in een Onedin line film. Het is een bijzondere ervaring zo over het water te scheren. We zeilen tot de klok van zes en gaan dan in een baai voor anker. We praten na tot de zon achter de bergen verdwijnt. Lekker douchen voor het diner en een beetje de koffers pakken. Morgen is het over, dan gaan we helaas al weer naar de wal. Zo half in de reis is dit een prima break en we hebben het grandioos getroffen met het weer. Tijdens ons laatste diner aan boord komt de maan op. Met venus erbij duidt dit op de Turkse vlag met sikkel en ster. Mooie kleuren in de vallende schemering. De laatste nacht op Sun World 2.

Zaterdag, 22 mei

Opstaan als je wakker wordt. Al is het vóór zevenen. Dat doe je vanzelf op de boot om zo snel mogelijk het zonnetje in te gaan. Zomaar kijken naar de scholen vliegende visjes, de bootjes en de kustlijn. We varen na ons ontbijt naar het haventje en nemen hier node afscheid van bemanning en schip. De bus staat al klaar voor het vervolg van de reis. Op naar de Saklikent kloof.

Soms rijden we over smalle hobbelweggetjes en moeten we stoppen voor een overstekende schilpad. Kinderen komen aangesneld voor een foto. Lia deelt speelgoedknuffels uit. Wel een succes. De kloof is echt prachtig. Twee stromen water komen in een noodvaart samen. Eerst gaan we over een loopbrug naar de start van de kloofwandeling. Eigenlijk is de term wandeling niet correct. Meteen na de start sta je tot je liezen in het ijskoude water en moet je je via een touw staande houden. Een aantal enthousiastelingen wagen zich aan de reis door het water. Niet iedereen houdt het droog. Martin gaat, inclusief camera en rugzak, kopje onder. Wij wachten, op een strategische steen, met de bagage van enkele reisgenoten onder onze hoede, op hun terugkomst. Met de camera van Lia worden van de terugtocht mooie plaatjes gemaakt. We plukken vers fruit van de boom en gaan verder. De tweede stop is bij een fraai zeezicht. Wat een blauwe lucht en wat een blauwe zee. Dan volgt de laatste etappe naar Kas. Het hotelletje is leuk. Trouwens het dorpje is ook leuk. We flaneren meermalen door de winkelstraatjes. We internetten en eten bij een Turks familie restaurantje waar tevens tapijten te koop zijn. Ondanks dat we de enige gasten zijn is het eten best lekker. De dochter, die wat Engels spreekt, bedient ons, de vader ijsbeert en de moeder en de andere dochter koken. Als dessert willen we graag fruit. Eerst zegt het meisje dat ze dat niet hebben, maar opeens kan het wel. En wat krijgen we geserveerd? Fruit in de schil, op een bordje met een mesje erbij. Een 'doe het zelf' pakket. Lachen hoor. De rekening is iets meer dan 300 miljoen voor ons vieren, dus een koopje. Weer een bijzondere ervaring erbij. Na bij een tapijthandel nog een kussentje met de handtekening van de sultan te hebben gekocht gaan we naar ons hotel voor een lekker nachtje slapen.

Zondag, 23 mei

We vertrekken uit Kas. Een plaatsje om langer te willen blijven. Maar we moeten verder. Naar de St. Nicolaaskerk, die ter gedachtenis aan de bisschop van Myra is gebouwd. Onze Sinterklaas lijkt hier meer op Santa Claus. De mijter ontbreekt. Lia prijst de kerk niet aan, dus gaat niet iedereen naar binnen. Dat is jammer, want de kerk is het bezoek meer dan waard. Restanten fresco's, sarcofagen en mozaïeken. Het ankerkruis omdat St.Nicolaas de beschermheilige van de zeelui was. De zuilengangen zijn erg mooi en nog goed intact. Het vervolg van de reis gaat langs de kustweg, hoog door de bergpassen. Telkens weer verrassende uitzichten op zee.
We lunchen aan een strandje, ergens verborgen tussen de schiereilandjes.

Het is een mooi stenen strandje waar iedereen steentjes loopt te zoeken. De volgende attractie is de wandeling omhoog naar de Chimaera vuurberg. Een hele klim om als resultaat een aantal kleine en grotere vlammetjes te zien die spontaan uit de grond komen. Ooit aangestoken en voldoende voorzien van gas dat uit de bodem komt om te blijven branden. Tenslotte in één ruk door naar Antalya waar we overnachten. We wandelen naar de onderstad om daar, met uitzicht op zee en de ondergaande zon, te dineren.

Maandag, 24 mei

Om zes uur is de wake up call. Het wordt vandaag een dag met veel kilometers, zo'n 350, voordat we in Konya arriveren. Het landschap is soms adembenemend. Hoog door de bergen en langs sneeuwtoppen. Mooie pijnbomen op de hellingen. Geitenhouders met grote kudden, er is van alles te zien. Ruim op tijd komen we in Konya aan voor een bezoek aan het Mevelana museum bij de moskee. De typerende groene toren hadden we al van verre gezien in de grote stad die op een plateau ligt. De bevolking is hier streng Islamitisch. De meeste vrouwen lopen zwaar gesluierd en proberen ons niet te zien. De jongeren vinden het leuk om ons aan te spreken. Wanneer een oudere man over Amsterdam begint en wij aan zijn vrouw vragen of zij daar ook is geweest, zegt hij: vrouw niet praten!!!!! Wat later begint een meisje over de politiek. Dat zij tegen de interventie van Amerika in Irak is. Maar daar komen we niet voor. We komen voor het museum waar de tombes zijn van de derwisjen. Soefti-mysticus Rumci heeft een ereplaats. Gelovigen zien deze plaats als bedevaartsoord. Verder zijn er de cellen van de derwisjen te zien, de muziekinstrumenten, korangeschriften en tapijten. In een kistje zou de baard van de profeet bewaard worden. Al met al een mekka van de islam met mooie kunstschatten. We struinen door de bazar en pinnen nog maar eens voor de laatste week. Terug in de bus en op weg naar het Sema Hotel, weer voor één nacht. Na bed en rust gezamenlijk op pad voor een warme hap. Dat blijkt makkelijker gezegd dan gedaan. Veel winkeltjes, maar geen restaurant. We belanden op het Aladin plein waar voornamelijk gedronken wordt. Met behulp van voorbijgangers die wat Engels spreken, de obers spreken alleen Turks, bestellen we een Turkse pizza. Niet helemaal het summum, maar we hadden trek. De rekening gaf weer de nodige trubbels, enige miljoenen teveel. En de ober spreekt nog steeds geen Engels. Maar uiteindelijk komen we er met behulp van het menu en handen en voetenwerk wel uit. Morgen hopen we op een betere eetgelegenheid, maar desondanks was dit toch een leuke ervaring.

Dinsdag, 25 mei

Een vroeg, maar vorstelijk ontbijt. Een dikke acht als rapportcijfer. Ons eerste doel deze dag is de Sultanhani, een mooi gerestaureerde karavanserai, maar zonder bewoners en uitleg. Volgende doel is de Ihlaria kloof. Onderweg genieten we van de vele schapen- en geitenkuddes. Ook de sneeuwtoppen van de vulkanen aan de horizon zijn erg mooi. De kloof is een verademing na het desolate plateau zonder bomen of struiken. Diep tussen de rotswanden loop je langs een snelstromend beekje met daarin veel forellen en kikkers. De kloof is beroemd om zijn vele rotskerkjes met primitieve muurschilderingen. Gelukkig kunnen we er nog behoorlijk wat overgebleven resten van bewonderen. Hier hadden we best een hele dag zoet kunnen brengen. Maar halverwege de kloof, de totale wandeling duurt nog een aantal uren meer, wacht de bus ons op. Een paar dames gaan nog snel even de voeten afspoelen en afkoelen in het snelstromende water en dan gaan we verder naar Cappadocië. De eerste kennismaking brengt ons al in vervoering en dat is nog maar het begin.

Miljoenen jaren geleden barstten hier de vulkanen uit en stortten hun lavastroom over het land. Daarna is hier nog de ijstijd overheen gegaan en zo kon dit wonderlijke landschap ontstaan. Bij elke bocht in de weg verandert het perspectief, geweldig. De ondergrondse stad heeft een behoorlijke toegangsprijs, 10 miljoen. Het is allemaal trapjes en nauwe gangetjes en bestaat uit een zevental verdiepingen. Niet echt voor iemand die enigszins claustrofobisch is. Nelly gaat dus na twee trappetjes terug naar de uitgang, zonde van de entree, maar er zijn ergere dingen. We troosten ons met appelthee en de aanschaf van een aantal typische poppetjes die hier als huisvlijt worden gemaakt.
De volgende bestemming is de burcht. Na een stevige klimpartij worden we beloond met een geweldig uitzicht. Rondom ons het prachtige en wonderlijke landschap van Cappadocië. Hier kwamen we eigenlijk voor naar Turkije.
Beneden bij de stalletjes met souvenirs kopen we een adelaar van onyx. Het wordt een spelletje met flink afdingen, weglopen en weer terugkomen, doen alsof je eigenlijk niet echt wilt kopen en dan uiteindelijk bieden, en langzaam tot elkaar komen voor de prijs die je in gedachten had. Heerlijk. In Hotel Feza wacht ons een welkomstwijntje en een kamer met een aantal gebreken. Het hotel voldoet niet aan de gemiddelde Djoser norm. Het is wat smoezelig, de vloerbedekking van de trap is compleet versleten en op de kamerdeur ontbreekt de route voor calamiteiten. De eigenaar straalt uit of hij lid is van de Maffia. Het diner gebruiken we bij een Turks specialiteiten restaurant. Een potjesrestaurant met heerlijke gerechten en zalige tomatensoep. We smullen en zeggen na afloop: tot morgen.

Woensdag, 26 mei

We gaan op verkenning in de omgeving van Ürgup en Göreme en vallen hierbij van de ene verbazing in de andere over de pieken en dalen in het tufstenen sprookjesland. We bezoeken het openluchtmuseum in Zelve, een dorp in een kom met een tunnel, een monastry en een moskee. Je ziet hier goed de uitgesleten trapgaten en de toegangsgaten naar de verblijfsruimten. Het ichtusteken van de christenen die er woonden is nog her en der te zien. Het is een wonderlijk idee dat generaties mensen hier geleefd hebben. Bij het 2e openluchtmuseum in Göreme hebben we weinig zin om12 miljoen te betalen voor meer van hetzelfde. We gaan liever naar een strategisch punt van waaruit we een wandeling kunnen maken. Onderweg zien we prachtige wisselende beelden van toch weer andere formaties. Onze lunch in Göreme gebruiken we bij de minimarkt met brood, kaas en vis. Dan lopen we tegen grote kookpotten met natuurlijke verfstoffen aan, zoals besjes, kamille en pruimen. Deze verf wordt gebruikt om tapijtwol te kleuren. Ook het weven en knopen door de vrouwen is bijzonder om te zien. De vrouwen doen het werk en de mannen staan er bij te kijken in hun nette pakken om uitleg te geven. Gedineerd bij onze 'potjes Turk' van gisteravond. We waren er met bijna de hele groep. Wederom lekker gegeten. Wat is die tomatensoep toch lekker!!!!.

Donderdag, 27 mei

Vandaag een vrije dag. Dat betekent dus lang aan de ontbijttafel en daarna aan de wandel. Het is helaas bewolkt en niet te warm. We klimmen naar het uitzichtpunt Wish view genaamd. Overal kijken en plaatjes maken. Na een bezoek aan de schoenmaker, die hier erg goedkoop is, gaan we aan de koffie met gebak bij een banketbakker die zojuist nieuw meubilair heeft gekregen. Dan is het de beurt aan het museum en de dames gaan even later naar opnieuw naar de hamam. Het is een oud gebouwtje, maar wel sfeervol. De behandeling is soberder dan in Selçuk, maar ook goedkoper. Dus dat houdt elkaar in evenwicht. Het bad kost 6, en met massage 12 miljoen. Een leuke ervaring op deze Turkse reis. Dan gaan we de laatste keer bij Mehmet uit de potjes eten. Het is bijzonder druk zodat niet iedereen tijdig zijn eten krijgt. En soms door een foutje van de keuken helemaal niets. Wij kunnen verzadigd afscheid nemen en gaan onze koffers inpakken voor de reis naar Ankara. Een rugzak met spulletjes voor de nachttrein. Benieuwd hoe het allemaal zal verlopen.

Vrijdag, 28 mei

Vertrek uit Ürgüp. We gaan de bus in voor een lange trip, z'n 350 km, naar Ankara. Het is een drukke weg met veel vrachtverkeer en wegwerkzaamheden. Het landschap is nog steeds vlak en kaal. Halverwege worden we verrast door een bijzonder uitzicht.

Een uitgestrekt zoutmeer dat lichtroze kleurt. We stoppen om dit fenomeen van dichtbij te bekijken. Het is net een ijsbranding. Heel apart. Als aandenken nemen we een klompje zout mee. De zon is inmiddels lekker gaan schijnen en Ankara is in zicht. We worden, inclusief onze bagage voor de nachttrein, afgezet bij het station. We staan klaar om in één middag Ankara te verkennen. Dat wordt dus keuzes maken. We gaan eerst maar eens de oude stad bezoeken. Het is erg druk, alles krioelt door elkaar en voor stoplichten worden niet altijd direct gestopt. Uitkijken dus. Na wat zoeken vinden we de straatjes die ons naar boven, naar de oude burcht leiden. Het is in deze straatjes een aaneenschakeling van kraampjes waar ze van alles verkopen. Van ondergoed tot koperwerk, van gordijnen tot noten. We kijken onze ogen uit. Jongetjes willen ons gidsen en vrouwen willen hun handwerkjes verkopen. Eenmaal weer beneden rusten we bij het standbeeld van Atatürk even uit en kunnen ondertussen mooi even 'mensen kijken'. In het park vinden we een restaurant waar we aan de waterkant en in de zon een hapje kunnen eten. Langzaam maar zeker druppelt hier de hele groep, inclusief de reisbegeleidster, binnen om samen naar de trein te gaan. Het vertrek staat gepland om 23.30 uur en de aankomst in Istanbul, de volgende ochtend om 07.30 uur. Afwachten maar. De slaapcabines zijn best luxe; twee opklapbedden, een koelkastje met wat versnaperingen en een wastafeltje. Zullen we een oog dicht doen vannacht ?

Zaterdag 29 mei

Na wat oponthoud in de beginfase zijn we dan toch redelijk op tijd in Istanbul gearriveerd. De een heeft beter geslapen dan de ander, maar dat halen we later wel weer in.
Het was leuk voor één nacht, maar het gemiddelde hotelbed slaapt beter. Maar het was wel weer een aparte belevenis. Dan gaat het weer per bus naar het hotel. Niet onbekend, want hier hebben we ook de eerste nachten gelogeerd. Het ontbijt staat hier al klaar en na een lekkere douche en schone kleren gaan we weer op pad. Eerst naar de obelisk en dan via de oude vestingmuur langs het water naar de haven. Het is fris. De zon laat verstek gaan. In de Grande Bazar is het druk, je kunt merken dat Istanbul vandaag een nationale feestdag viert. De verovering van Constantinopel op de Grieken. Veel mensen in de Bazar. We dolen er doorheen op zoek naar een koffietent, ons aanbevolen door Lia, genaamd Havuzu, waar ze de lekkerste capucino van heel Turkije schenken. Met behulp van aardige en vriendelijke Turken lukt het ons uiteindelijk Havuzu te vinden. Ze schenken er prima, maar peperdure, koffie. En dan gaan we op weg terug naar het hotel. Een crime. Alle straatjes lijken op elkaar en overal is het even druk. We zijn ons richtinggevoel een beetje kwijt, maar ook hier brengt een vriendelijke jongeman uitkomst door enige aanwijzingen hoe te lopen naar de haven. Daar nemen we een kebab en een broodje vis. Vanavond dineren we, als afscheid, nog één keer gezamenlijk. De bedoeling was buiten op straat, maar door de frisheid wordt het binnen. Lia krijgt haar verdeinde envelop met tip en Leny verwoordt de afgelopen drie weken in een gedicht. Nog één nachtje slapen en dan naar huis.

We spreken een reünie af voor een zondag in juli. Leuk om foto's te kijken en na te praten over deze fantastische en verrassende reis!

Arend en Nelly Tangenbergh
's-Hertogenbosch