Ontmoet de 'big five' op safari met Djoser

Op reis met Djoser in Afrika kom je regelmatig de uitdrukking ‘big five’ tegen. In het safaricircuit verwijst de term tegenwoordig naar de vijf diersoorten die je zeker moet zien. Veel safarigangers vinken ze af op hun verlanglijstje tijdens ‘game drives’ door de parken. Hoog tijd om eens verder kennis te maken met deze vijf bijzondere dieren.

Bekijk onze safarireizen.
 

Wat zijn de dieren van de big five?

• Olifant
• Neushoorn
• Leeuw
• Luipaard
• Buffel

Voor de herkomst van de term big five moeten we honderd jaar terug. Begin 1900 waren safari´s altijd jachtpartijen, voettochten van jagers met hun klanten en dragers die hun last op het hoofd droegen. Het waren lange trips, blijkt nog uit de herkomst van het Swahiliwoord ‘safari’, Arabisch voor reis. Net als tegenwoordig moesten eerst alle benodigdheden in de stad worden ingekocht. Maar met sommige voorwerpen die toen wel meegingen, zoals een piano of andere grote meubelstukken, hoef je op een Djoserreis echt niet aan te komen!
 

De geschiedenis van de safari

De jacht paste in de karakteristieke ‘gentleman’s codes’ volgens welke blanke kolonisten, ontdekkingsreizigers en boeren leefden. Het spel werd dan ook gespeeld volgens strikte regels, die niet zouden misstaan in een Britse herensociëteit. De safari-ervaring vertegenwoordigde de verschillende attracties waarvoor ze in de eerste plaats naar Afrika waren gekomen. Behalve het avontuur, waarbij eenieder onder moeilijke omstandigheden zijn fysieke gesteldheid op de proef kon stellen, speelde het geheimzinnige contact met de omringende ongrijpbare wildernis een belangrijke rol.

Verschillende jagers getuigden ook van hun respect voor de gevaarlijke en inspirerende diersoorten waar ze jacht op maakten. Die ontzagwekkende soorten, aangeduid als ‘big five’, kregen al gauw menselijke eigenschappen toegedicht en afschieten moest voldoen aan bepaalde regels. Zo volgden sommige jagers wekenlang een olifantenstier met imposante slagtanden, zonder een schot te lossen, zolang de stier zich niet in een positie manoeuvreerde waarbij hij een ‘eerlijke’ kans maakte. Fotografische safari’s hebben de rol van de jacht vrijwel overgenomen en de jachtuitrusting bestaat nu over het algemeen uit sterke tele- en zoomlenzen. De illustere vijf zijn er gelukkig nog steeds. We stellen ze hier aan je voor.
 

De neushoorn
De vraag naar zijn hoorn maakt de neushoorn tot een van de meest bedreigde diersoorten ter wereld. Hoewel de beide varianten nauwelijks van kleur verschillen wordt de ene aangeduid als witte en de andere als zwarte neushoorn. De witte neushoorn heeft een brede platte bek en eet vooral gras. De zwarte leeft voornamelijk solitair en gebruikt zijn langere, puntige bek om bladeren van takken te strippen. Neushoorns zijn makkelijk te provoceren en gaan dan snel tot de aanval over. Ter geruststelling: ze zien zo slecht dat ze vaak de verkeerde kant op rennen. En hebben ze wel de goede richting te pakken, dan blijven ze nogal eens stokstijf stilstaan zodra ze het onderwerp van hun nieuwsgierigheid in beeld krijgen.
 

De buffel
Een kuddedier bij uitstek dat zich vooral ophoudt op open grasland, waar hij zich vooral ‘s avonds, ‘s nachts en in de koele ochtend bezig houdt met grazen. Op het heetst van de dag schuilt de Afrikaanse buffel graag in het dichte struikgewas waardoorheen hij zich met zijn horens makkelijk een pad kan banen. Favoriete bezigheden: zich wentelen in de modder en je herkauwend onder dikke wimpers wat verlegen aankijken. Maar dit dier, dat altijd op zijn hoede is voor zijn vijand, de leeuw, houdt met zijn uitstekende reukvermogen de omgeving scherp in de gaten. Wanneer deze tank van de dierenwereld, met zijn zeven centimeter dikke huid, zijn overlappende ribbenkast en gevaarlijke horens, de aanval inzet, kun je beter het hazenpad kiezen.
 

De olifant
Met zo’n 6500 kilo en schofthoogte van rond de drie meter, is de olifant het grootste landzoogdier ter wereld. Behalve de mens heeft de olifant nauwelijks natuurlijke vijanden, maar door de grote vraag naar ivoor is de totale populatie in Afrika de afgelopen 20 jaar afgenomen tot ongeveer een miljoen. De olifant is een echte planteneter en stouwt dagelijks grote hoeveelheden gras, wortels en boombast weg, waarbij hij met zijn slagtanden flinke schade aanricht. Olifanten leven in groepen onder leiding van een dominant wijfje. Oudere mannetjes zwerven meestal alleen door de ‘bush’. Vooral deze wat chagrijnige mannetjes kunnen zich onvoorspelbaar gedragen en je kunt het beste een flinke afstand bewaren.
 

Het luipaard
Het moeilijkst te spotten van de vijf. Zijn rozetachtig vlekkenpatroon vormt een uitstekend camouflagepak. Het luipaard leidt een teruggetrokken leven. Hij is vooral ’s nachts actief en wordt overdag dan ook nauwelijks waargenomen. De beste kans om een luipaard te zien is in boomtoppen waar hij zijn prooi verborgen houdt voor andere roofdieren.
 

De leeuw
Met zijn waardige voorkomen staat de leeuw te boek als koning van de wildernis. Leeuwen leven in groepen in een afgebakend territorium en houden zich vaak op in de buurt van hun prooidieren. Ze zijn vooral actief in de ochtend en ’s nachts. Hun nachtelijk gebrul kan je af en toe doen verstijven in je tentje! De dag brengen ze bij voorkeur slapend in de schaduw door. Advies: liever niet storen. Waar? Op al onze safari’s in Afrika kun je de ‘big five’ tegenkomen, behalve op Madagascar. Met name in het Krugerpark en Umfolozi in Zuid-Afrika, Etosha in Noord-Namibië en de uitgestrekte grasvlaktes van Serengeti en Masai Mara in respectievelijk Tanzania en Kenia maak je een goede kans ze voor je lens te krijgen. In het nationale park South Luangwa in Zambia krijg je vrijwel zeker ook het luipaard te zien.

Ontmoet de big five op onze safarireizen.